Powell zet de deur naar een renteverhoging van 50 basispunten wagenwijd open, rentes schieten omhoog en aandelen crashen. En toch ligt de VIX-index op het moment van schrijven onder de 20. Daarmee rijst de vraag of aandelen niet een beetje ‘complacent’, ofwel zelfingenomen zijn.
Gerealiseerde volatiliteit
Je hoort waarschijnlijk aan mijn toon al een beetje wat mijn antwoord gaat worden. Toch is er een goede reden aan te voeren waarom de implied volatility relatief laag lijkt.
Zo is de gerealiseerde volatiliteit hard omlaag gekomen. Zoals de onderstaande grafiek laat zien, ligt de gerealiseerde volatiliteit op basis van de laatste veertien dagen onder de 15. De laatste keer dat dit gebeurde was voordat de bear market van 2022 begon. Doorgaans bewegen de verwachte en de gerealiseerde volatiliteit zich binnen een redelijk nauwe bandbreedte.
Winst- en macro-meevallers
Dat de gerealiseerde volatiliteit is gedaald, kan worden verklaard door twee ontwikkelingen. Ten eerste, de meeste macrocijfers waren in de voorbije weken beter dan verwacht. Dat wordt weerspiegeld in een stijging van de Citi Economic Surprise Indices. Hieronder staan die indices afgebeeld voor de Eurozone en de Verenigde Staten.
De rally van 2023 valt tot dusver keurig samen met een verbetering van het economische momentum. Voor veel beleggers kan het harde landing-scenario daarmee de prullenbak in. Ik zelf zit meer op het ‘van uitstel komt geen afstel’- scenario.
De tweede reden is het winstseizoen. Weliswaar daalden de bedrijfswinsten in het vierde kwartaal van vorig jaar ten opzichte van de drie maanden ervoor, maar van een ineenstorting is geen sprake. Bovendien stegen de omzetten stug door. Dit wijst erop dat hoge inflatie zorgt voor winstdruk, maar vooralsnog niet voor een daling van de omzetten. Nu bijna alle vijfhonderd bedrijven in de S&P 500 Index hun cijfers hebben gepubliceerd, is de beurs ook dit kwartaal weer heelhuids doorgekomen, met een dalende volatiliteit als gevolg.
Niets aan het handje?
Zeker wel! Onophoudelijke tegenvallers en de verwachting van nog meer renteverhogingen door de Federal Reserve hebben tot een nieuwe uitbraak van de MOVE-index geleid. De implied volatility op de obligatiemarkten neemt in rap tempo toe. Uiteraard hebben plakkerige inflatie en hogere rentes ook hun weerslag op de aandelenmarkten. Voor een goed voorbeeld verwijs ik naar mijn column van vorige week: Zijn aandelen te duur?
Uit de grafiek hierboven volgt dat de divergentie tussen de VIX en de MOVE-Index weer toeneemt. Tenzij je oordeelt dat dit vooral komt doordat de volatiliteit op de obligatiemarkten wordt overschat, schuilt hierin een risico voor aandelen. Niet in de laatste plaats omdat ze dus te duur zijn ten opzichte van de (korte) rente. Trouwens, ook ten opzichte van de volatiliteit op de valutamarkten zien aandelen er een tikkie ‘complacent’ uit. Ik blijf voorzichtig met betrekking tot aandelen in een goed gespreide multi-asset portefeuille.
Jeroen Blokland is oprichter van True Insights, een platform dat onafhankelijke research biedt om gediversifieerde multi-asset portefeuilles samen te stellen. Blokland was laatstelijk hoofd multi-assets bij Robeco. Zijn grafiek van de week verschijnt elke donderdag op Investment Officer.