Hoge Amerikaanse importtarieven moeten bijdragen aan het verminderen van de begrotingstekorten van de Verenigde Staten. ‘Wie de volgende twee of drie presidenten ook mogen zijn, ze zullen precies hetzelfde probleem hebben: het land móet een manier vinden om zijn tekorten af te bouwen. Want die zijn onhoudbaar.’
Dat zegt Jim Caron, CIO van de divisie portfolio solutions van Morgan Stanley Investment Management. Caron was vorige week in Nederland om met cliënten van gedachten te wisselen en vond tijd om, te midden van de chaos op de financiële markten, met Investment Officer te praten over het handelsbeleid van de Amerikaanse president Donald Trump. Waarbij hij om te beginnen duidelijk wilde maken dat het niet zijn werk is om dat beleid goed of af te keuren, maar wel om dat beleid te begrijpen - of proberen te begrijpen. Caron: ‘Het is immers wat het is, hier moet je het mee doen. Of je het eens bent met dat beleid of niet, dat is een heel andere vraag. En het is niet aan mij om die te beantwoorden. Om te snappen wat we hier als belegger mee aanmoeten, gaat het mij er vooral om te begrijpen wat de achtergronden zijn van deze gebeurtenissen en ontwikkelingen.’
Dan gaat het vooral over de Amerikaanse overheidsfinanciën?
Caron: ‘Ja, over de enorme Amerikaanse staatsschuld en de almaar oplopende begrotingstekorten. Als er niets gebeurt, worden die namelijk onhoudbaar. Wat weer te maken heeft met de bevolkingsopbouw van de Verenigde Staten. Er wachten ons namelijk nog enorme uitgaven. Vanaf 2028 komt ook het laatste cohort van de babyboomers - de burgers geboren voor 1966 - in aanmerking voor social security en een zorgverzekering en dat zijn verplichte uitgaven voor de overheid. In alle prognoses zie je dan ook de overheidsuitgaven vanaf 2028 exponentieel stijgen. Dat is niet houdbaar. Als dat zo zou doorgaan, leidt dat tot een enorme correctie op de financiële markten. Daarom moet dit probleem nu worden aangepakt.’
Maar er zijn verschillende mogelijkheden om dat probleem aan te pakken.
‘Natuurlijk, maar we moeten vooral begrijpen dat de keuzes in dit verband niet in de eerste plaats politiek zijn. Ik zei dat vorig jaar al toen we de verkiezingen in gingen: het maakt niet uit of het Kamala Harris wordt, of Donald Trump; dit wiskundige probleem is er en blijft bestaan als we het niet aanpakken. Maar het is geen politiek probleem. We moeten ook goed begrijpen dat dit probleem niet weggaat als Trump geen president meer is. Wie de volgende twee of drie presidenten ook mogen zijn, ze zullen precies hetzelfde probleem hebben.’
Is er nu een begin gemaakt met de aanpak?
‘Zeker. Aan de ene kant ben ik er daarom van overtuigd dat de datum van 2 april 2025 de geschiedenisboeken zal ingaan. Het is de dag waarop een begin is gemaakt met het resetten van de globalisering. Aan de andere kant: je kunt discussiëren over de manier waarop dit gaat, over de implementatie. We wisten allemaal dat importtarieven zouden worden opgeschroefd, maar beleggers zijn overvallen door de mate waarin. In mijn optiek is president Trump dan ook té agressief en té snel te werk gegaan.’
Zijn hogere importtarieven echt een noodzakelijk onderdeel van het terugbrengen van het Amerikaanse begrotingstekort?
‘Schulden en tekorten verlagen kan grofweg op drie manieren. Je kunt je failliet laten verklaren, in gebreke blijven. Dat is natuurlijk slecht. Ten tweede worden schulden ook lager als je de inflatie aanwakkert. Dat wil ook niemand. De derde optie is uit de schulden groeien. En dat is de bedoeling. Want groei kun je belasten en dat levert extra inkomsten op. Welnu, hoe stimuleer je groei? Het bbp is de optelsom van vier elementen: consumptie, overheidsuitgaven, investeringen en het handelssaldo. Met importtarieven wil Trump dus dat handelssaldo verbeteren.’
Zal dat ook gebeuren?
‘Dat is weer een van de punten waarover je kunt discussiëren. Zullen tarieven het gewenste effect hebben? Kijk, je mag best een groot handelstekort hebben, maar het saldo van de VS is zo’n 800 miljard dollar negatief. Dat is enorm veel en een grote onevenwichtigheid in het wereldwijde handelssysteem. Gevoegd bij de demografische ontwikkeling die ik net noemde is dat grote handelstekort niet houdbaar. Dus ik begrijp wel de poging om de inkomsten te vergroten uit die onevenwichtigheid, en dat doe je met tarieven. Maar of dat ook leidt tot het verplaatsen van productie? In Vietnam worden nu veel sneakers gemaakt voor de Amerikaanse markt. Is het dan de oplossing voor de VS om zelf weer sneakers te gaan maken? Waarschijnlijk niet.’
Komt met het nieuwe Amerikaanse handelsbeleid de globalisering tot stilstand?
‘Als we globalisering omschrijven als de situatie waarin landen eeuwigdurende handelsoverschotten hebben met de VS: ja. En als we dat omschrijven als de situatie waarin China vals speelt in de handel en overal goederen dumpt: ja, dan gaan we terug in globalisering. De VS hebben in de jaren van offshoring altijd een trade-off gemaakt: wij zijn bereid geweest om onze fabrieken en arbeiders op te offeren, zodat we goedkopere producten kunnen kopen. Dat was houdbaar totdat China bij de WTO kwam, daarna ging het mis. Daarom is nu deze reset nodig, een reset van de globalisering, voortkomend uit de noodzaak dat de VS maatregelen moeten nemen om zijn tekorten aan te pakken.’
Dat kun je toch ook protectionisme noemen? Misschien dreigt wel isolationisme?
‘Zo noem ik het dus niet. Hier worden verhitte politieke debatten over gevoerd, het ligt allemaal heel gevoelig. Mensen worden daar dan ook snel emotioneel bij. En je wordt meteen in een kamp geplaatst, waar je niet meer uitkomt. Ik wil mede daarom benadrukken dat dit hele gebeuren vooral een kwestie van rekenen is, en niet per se een politieke kwestie. De VS kunnen niet anders dan hun tekorten aanpakken, zo simpel is het. Daarom gaat dit ook niet weg: dit probleem blijft nog tientallen jaren bij ons.’
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- De traditionele balans tussen aandelen en obligaties wankelt
- 36.000 miljard redenen om Amerikaanse bravoure te wantrouwen
- Trumps handelsoorlog verdeelt zijn eigen kamp