Door het overvloedige corona-, covid19- en omikronnieuws hebt u het misschien niet gemerkt, maar de langetermijnrente is weer aan het stijgen. Het is niet de eerste keer in de voorbije jaren dat de rit naar boven wordt ingezet, maar ditmaal lijkt het ons ‘ernstiger’. De inflatiecijfers blijven pieken, of het nu in de V.S. is of in Europa, en of die hogere inflatie tijdelijk is, moet nog gezien worden. Maakt allemaal niet uit, het gevolg is een stijging van de langetermijnrente.
Sinds augustus 2021 steeg de Belgische langetermijnrente van -0,20 procent naar 0,30 procent, de Duitse van -0,50 procent naar -0,05 procent, in de V.S. steeg het rendement op de 10-jarige staatsobligatie van 1,25 procent naar 1,80 procent. Hoe moet het nu verder? En hoe kunnen we ons beschermen? Moeten we nu alle aandelen verkopen?
De relatie tussen aandelen en de langetermijnrente is natuurlijk niet eenduidig. Als de rente stijgt, omdat het goed gaat met de economie, dan is dat ook goed nieuws voor de bedrijven en hun aandelen. Maar op een bepaald ogenblik zal die hogere rente negatief beginnen in te werken op investeringen en op consumptiebestedingen, met een lagere economische groei tot gevolg. Maar los van dit alles, wat kan een belegger vandaag al doen om zich deels in te dekken tegen een hogere langetermijnrente, of hoe kan hij er op inspelen?
Selectie
We selecteerden drie beleggingsobjecten die hiervoor in aanmerking kunnen komen. We starten met een ETF of tracker die gelinkt is aan obligaties in Amerikaanse dollar met een variabele rente, we denken hierbij aan de iShares Floating Rate Bond. De basisrente voor dit type van obligaties is meestal de LIBOR-rente op 3 maand of 6 maand in Amerikaanse dollar, deze rentevoeten evolueren niet in dezelfde mate als de langetermijnrente, maar worden directer beïnvloed door de rentebeslissing van de Amerikaanse centrale bank.
En aangezien de markt in de loop van 2022 een of meerdere renteverhogingen verwacht, is de LIBOR-rente op 3 en op 6 maand al geleidelijk beginnen te stijgen in de afgelopen weken. We merken wel op dat er geen tweecijferig rendement van deze ETF mag verwacht worden, maar het is een quasi-cashbelegging met een rendement dat in principe de volgende maanden geleidelijk zal stijgen. Opgelet, het rendement zal relatief beperkt zijn, maar in principe hoger dan dat op het traditionele spaarboekje.
Directer gecorreleerd met de langetermijnrente is de rente op enkele eeuwiglopende obligaties, beter bekend als perpetuals. Enkele van de perpetuals die in de periode 2000/05 uitgegeven zijn geweest, zijn nog in omloop. Traditioneel hadden deze obligaties de eerste 5 jaar een hoge vaste coupon (iedereen herinnert zich waarschijnlijk nog de Fortis perpetual met een coupon van 8 procent), om daarna te voorzien in de betaling van een variabele rente. Die variabele coupon was de euro swap rente op 5 (nu 0,10 procent) of op 10 jaar (nu 0,40 procent).
De perpetual die we voor ogen hebben is deze van Axa, uitgegeven in 2005 (isin XS0203470157). De rente wordt tweemaal per jaar betaald, de rentevoet is gebaseerd op de euro swap rente op 10 jaar + een marge van 0,05 procent. Deze obligatie noteert op Euronext Amsterdam, de huidige koers is ongeveer 94 procent. Deze perpetual van een eersteklasdebiteur biedt een dubbel voordeel, enerzijds de coupon die in de volgende maanden ongetwijfeld zal stijgen, anderzijds bestaat nog altijd de mogelijkheid dat Axa de jaarlijkse call op 29 oktober uitoefent om de obligatie aan 100 procent terug te betalen.
Een derde instrument dat beleggers toelaat om te profiteren van een hogere langetermijnrente is het aandeel van het Portugese Redes, voluit Redes Energetical Nacionales, afgekort REN. Redes is de Portugese Elia, dus de monopolist die verantwoordelijk is voor het Portugese elektriciteitsnetwerk. Net zoals bij Elia krijgt Redes een vergoeding op de ingezette activa, ongeacht de getransporteerde volumes elektriciteit. De basis van die vergoeding is het gemiddelde rendement op de 10-jarige Portugese staatsobligatie, aangevuld met diverse extra’s als bepaalde doelstelling gerealiseerd worden.
Het hoeft geen betoog dat de daling van dat obligatierendement een negatieve impact heeft impact op de rendabiliteit van Redes. In de eerste helft van 2021 bedroeg de vergoeding 4,5 procent, gebaseerd op een gemiddeld obligatierendement van 0,3 procent. Ter vergelijking over 2014 bedroeg de vergoeding nog 7,8 procent. De pil van die lagere vergoeding kon Redes de voorbije jaren wel deels compenseren door een lagere financiële kost op de schuldenlast, maar in globo daalde het resultaat de voorbije jaren. Dankzij een hoge winstuitkering en een stabiel dividend (heel aantrekkelijk bruto rendement van 6,7 procent) hield de koers de voorbije jaren goed stand. Met een hogere vergoeding dankzij een hoger obligatierendement in het verschiet zal dat aantrekkelijke dividendrendement op zijn minst behouden blijven.
Elia zit in dezelfde situatie, maar kon enkele jaren geleden bekomen dat de impact van dat lagere obligatierendement minder doorwoog, dit vooral met het oog op de belangrijke investeringen die in België dienden te gebeuren. Haar rendement op ingezette activa leed minder onder de rentedaling, het bedrijf zal ook minder profiteren van een rentestijging.
Met deze 3 effecten kan de belegger de negatieve impact van een hogere langetermijnrente op zijn aandelenportefeuille wat temperen, maar het blijft rommelen in de marge. Het wordt heel moeilijk om te ontsnappen aan die negatieve impact, zeker omdat ook de centrale banken de inkoop van obligaties zullen afbouwen in een eerste fase, in een tweede fase zullen ze hun balansen beginnen af te bouwen. Dat betekent niet dat we vandaag of morgen alles moeten verkopen en alles in cash zetten, het betekent wel dat we oog moeten hebben voor de geleidelijk veranderende marktomstandigheden.
Gert De Mesure is onafhankelijk analist en strateeg en Investment Officer kennisexpert.