De groei van impactbeleggen in België komt volledig uit projecten uit Europa. Dat blijkt uit een studie die Impact Finance Belgium woensdag voorstelde op zijn congres (400 deelnemers) in Brussel.
Of het om sociale woningen of een ecologische innovatie gaat, bij impactbeleggen staat steeds een concreet project met een maatschappelijk doel centraal, waarbij de resultaten ook meetbaar zijn. Al blijven er discussies bestaan over waar precies de grens ligt met de categorie van duurzame beleggingen, zo viel in een paneldebat te horen. Christel Dumas, hoogleraar finance (ICHEC), bekeek dat positief. ‘De discussies bewijzen dat impactbeleggen een markt in wording is met veel potentieel.’
Wat zeggen de cijfers? Impact Finance Belgium (IFB) schat, op basis van een enquête bij de belangrijkste Belgische marktspelers, de assets under management in impactbeleggingen op ongeveer 8 miljard euro in 2024. Dat komt neer op circa 1 procent van het volledige belegd vermogen in België (circa 850 miljard euro), wat een vergelijkbaar percentage is met het Verenigd Koninkrijk.
Tegenover de enorme sommen op de klassieke spaarboekjes - meer dan 300 miljard euro - vallen de impactbeleggingen in België klein uit. Duurzame beleggingen zijn veel groter in omvang: ongeveer 112 miljard euro, of 13 procent van het totale belegd vermogen. Samen zijn impact- en duurzame beleggingen dus goed voor ongeveer 14 procent van de Belgische beleggingsmarkt.
Meer focus op Europa
Tegenover een eerdere studie in 2022 stijgt impactbeleggen van 6 naar 8 miljard euro aan activa, wat neerkomt op een jaarlijkse groeiritme van 10 procent. Opmerkelijk daarbij is dat die groei niet meer komt uit maatschappij verbeterende projecten in pakweg Azië; de assets buiten Europa blijven min of meer stabiel. Daarentegen stijgt het belegd vermogen in Europese impactprojecten fors, van 1,7 naar 4,2 miljard euro.
‘De volledige groei dus komt van de Belgische en Europese markt, met grotere fondsen en grotere tickets om mee te doen’, stelt IFB-voorzitter Steven Serneels vast. ‘Het is maar een sentiment, maar mogelijk heeft dat te maken met het besef dat we hier bij ons onze eigen maatschappelijke issues hebben. We kampen zelf ook met problemen.’ Voor maatschappelijke uitdagingen zoals betaalbaar wonen of de ondersteuning van kwetsbare bevolkingsgroepen hoeven we bijvoorbeeld maar naar onze eigen grootsteden te kijken.
Democratisering
IFB is ervan overtuigd dat de Belgische impactbeleggingen tegen 2030 kunnen verdrievoudigen, van 1 tot 3 procent van alle belegde activa. De organisatie projecteert voor de duurzame beleggingen een verdubbeling tot 27 procent. Samen zouden impact- en duurzame beleggingen dan op 30 procent van de markt uitkomen.
François de Borchgrave van het impactfonds Kois, bekend van het sociaal huisvestingsproject Inclusio met Revive en Degroof Petercam, stelt in meetings met family offices vast dat steeds meer traditionele investeerders geïnteresseerd raken in impactbeleggen, omdat de projecten een degelijk track record qua financiële rendementen kunnen voorleggen.
Omdat impactbeleggingen aan schaal winnen, worden ze ook interessanter voor institutionele investeerders zoals verzekeraars. Bedrijfsethicus Luc Van Liedekerke (KU Leuven) rekent ook op een doorbraak van impactbeleggingen bij het grote publiek. ‘Het is absurd dat het retailsegment momenteel geen toegang heeft. We zullen alle spelers nodig hebben, want het is niet zeker dat grote partijen zoals overheidsinvesteerder SFPIM dezelfde inspanningen gaan blijven doen als nu. We zien hun prioriteiten verschuiven.’
Label
Het gebrek aan duidelijke definitie vormt wel een struikelblok om van regelgevers als de Belgische FSMA groen licht te krijgen voor een retailgericht aanbod. Andere hindernissen zijn de voorlopig nog beperkte data over de financiële track records van de impactbeleggingen en de track records op het vlak van meetbare maatschappelijke impact.
Mogelijk biedt het Britse voorbeeld inspiratie. Toezichthouder FCA lanceerde daar in november 2023 een officieel label voor impactbeleggingen. IFB pleegt binnenkort overleg met de FSMA over al die kwesties.