Martin Stolker, die ABN Amro adviseert over de samenstelling van de beheerportefeuilles, stelt dat werken met mandaatfondsen voor een hogere outperformance en een betere risico-rendementsverhouding heeft gezorgd.
Groot was de ophef toen ABN Amro april vorig jaar aankondigde in een van zijn populaire beheerportefeuilles alleen nog te werken met eigen fondsen gevuld met mandaten van externe beheerders.
Deze stap van de bank werd gezien als een middel om toch nog iets te kunnen verdienen op fondsen, nadat het provisieverbod een einde had gemaakt aan de praktijk van distributievergoedingen.
Executive director Martin Stolker van ABN Amro Advisors, de dochter van de assetmanagementtak van de bank, belast met het adviseren over de samenstelling van de beheerportefeuilles, vindt het jammer dat de aandacht sindsdien vooral is uitgegaan naar de marge die ABN Amro op de fondsen zou kunnen verdienen en veel minder naar de voordelen van deze constructie voor klanten.
Mandaatoplossingen bieden de bank de mogelijkheid om klanten in strategieën te laten beleggen die anders niet toegankelijk zouden zijn, omdat ze niet in fondsvorm in Nederland worden aangeboden
Een bijkomend voordeel is dat een mandaat een afspraak is tussen twee partijen, zegt Stolker. Hierdoor hoeft niet het standaardproduct afgenomen te worden, maar is ruimte voor maatwerk.
Dit zorgt voor beter risicomanagement, omdat dagelijks volledig inzicht in alle onderliggende beleggingen mogelijk is. Bij fondsen van derden is dit inzicht er hoogstens op maandbasis en dan meestal ook nog met een vertraging van enkele weken. Dat zo’n mandaat vervolgens verpakt is in een fonds, is bijzaak, zo oordeelt Stolker.
De keuze om met een mandatenplatform te gaan werken, staat volgens hem volledig los van het provisieverbod. ‘We waren er al mee begonnen.’
Toch was de toezichthouder niet zonder meer positief over de constructie. De AFM publiceerde eind 2015 een leidraad over huisfondsen. Daarin staat onder meer dat de AFM het hanteren van een vaste (gemiddelde) winstmarge een goede marktpraktijk vindt. Dit voorkomt de voorkeur voor een bepaald fonds anders dan om beleggingstechnische redenen.
Verplichte winkelnering
ABN Amro besloot daarop het advies over het samenstellen van de beheerportefeuilles en het beheer van de mandaatfondsen van elkaar te scheiden. Dit lag voorheen allebei bij AA Advisors. Het fondsbeheer ligt nu bij ABN Amro Investment Solutions, de nieuwe naam van de assetmanagementdochter Neuflize OBC Investissements.
AA Advisors is daar als aparte onafhankelijke entiteit onder komen te hangen en nu belast met het advies over de samenstelling van de beheerportefeuilles van de bank.
Hierbij dient zich uiteraard wel de vraag aan hoe onafhankelijk dat advies is, als door de bank al besloten is dat de beheerportefeuilles – op alternatieve beleggingen en grondstoffen na – alleen nog de eigen mandaatfondsen mogen bevatten. Is dit geen verplichte winkelnering? ‘Dat is een beslissing van ABN Amro’, zegt Stolker.
Hij is echter enthousiast over het platform. ‘Ongeveer de helft van de strategieën op het platform was anders niet toegankelijk geweest voor onze klanten. De kern is dat wij onze klanten toegang willen bieden tot de beste beleggers van de wereld. En lang niet alle interessante partijen bieden beleggingsfondsen aan of niet de juiste’, zegt Stolker.
In de oude constellatie was hij hoofd van de mandaatfondsen.
Stolker heeft gelijk als hij zegt dat de constructie zelf niet nieuw is. ABN Amro begon in 2007 met een drietal fondsen gevuld met meerdere mandaten. Vanaf 2011 is echter een begin gemaakt met het opzetten van een hele reeks van zogenoemde ‘single mandate’-fondsen. Dat zijn fondsen die per fonds een mandaat bevatten, naast de bestaande multimandaatfondsen.
‘We hebben toen een slag gemaakt richting actievere managers, met een hogere active share en een meer uitgesproken beleggingsstijl binnen waarde of groei’, zegt Stolker. Active share is een maatstaf om aan te geven hoeveel een fonds afwijkt van zijn benchmark.
‘Voor iedere regio is nu een waaier aan verschillende beleggingsstijlen beschikbaar. Dit maakt het mogelijk om actiever met de stijlallocatie om te gaan.’
Actievere stijlallocatie
Hij stelt dat men halverwege 2012 van start is gegaan met het werken met de ‘open architecture 2.0’ en de actievere stijlallocatie. Kijkend naar het resultaat van die aanpassing, is volgens hem dat zowel de gemiddelde outperformance per jaar is toegenomen als de informatieratio. De laatste is een maatstaf voor risicogecorrigeerd rendement, beide ten opzichte van de benchmark.
Stolker: ‘De informatieratio van het hoogste risicoprofiel, waarin het aangescherpte beleid het beste tot uitdrukking komt, is sindsdien gestegen van 0,2 tot 0,5’.
ABN Amro Advisors werkt binnen de kaders die de strategen van de bank stellen. Zij bepaalt welke beleggingscategorieën en regio’s overwogen worden. Vervolgens is ABN Amro Advisors verantwoordelijk voor de keuze voor de onderliggende beheerders en voor de juiste stijl.
Stolker: ‘Wij onderscheiden twee bronnen van alpha: de keuze voor de juiste stijl en de keuze voor de juiste manager binnen de stijl.’
‘Heel 2015 en het grootste deel van 2016 hebben we in Europa groeistrategieën overwogen en heeft groei het ook het beste gedaan. Dat heeft te maken met het klimaat van economische onzekerheid en de lage rente. In de regel doen groeiaandelen het beter bij dalende rentes en economische onzekerheid. Beleggers zoeken dan immers veiligheid.’
‘Vooral in Europa heeft onze stijlallocatie het dus goed gedaan. Sinds oktober zijn we wat stijl betreft neutraal in Europa. We hebben groei wat afgebouwd. In de Verenigde Staten is het een ander verhaal. Daar zijn we begin dit jaar al richting waardestrategieën gedraaid. De VS zijn verder in de economische cyclus en het renteklimaat is daar eerder gewijzigd. Ook deze beslissing heeft goed uitgepakt.’
Vervolgens gaat het natuurlijk om de goede managerselectie binnen een stijlcategorie. Een van de belangrijkste zaken daarbij is dat je geduld moet hebben. Je moet niet te snel afscheid nemen van een beheerder, vindt Stolker. ‘Je moet een idee de kans geven om tot wasdom te komen.’
Duurzame portefeuilles
De bank gebruikt de mandaatfondsen niet in al zijn beheerportefeuilles, al werd onlangs besloten ze ook te gaan toepassen in duurzame beheerportefeuilles. ‘Hier werken wij momenteel aan.’
Bij andere portefeuilles, zoals de comfort-inkomstenportefeuille, ligt dit op het moment minder voor de hand. Dit is een core-satellite portefeuille, waarbij de kern uit in Nederland gevestigde indexfondsen bestaat. Dit is gunstig in verband met het terugvorderen van in het buitenland betaalde dividendbelasting. De mandaatfondsen zijn gevestigd in Luxemburg.
Bij advies zouden de mandaatfondsen ook gebruikt kunnen worden, maar dit is niet het geval. Stolker: ‘Ook dat is een beleidskeuze van ABN Amro.’
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine Investment Outlook 2017 dat op 14 december is verschenen.
Lees ook: ABN wil hoge active share en geconcentreerde portefeuille