‘Water krijgt een meerwaarde. Prijzen gaan stijgen, consumenten worden kritischer en regelgeving wordt stricter. Een gebrek aan adaptatievermogen zal bedrijven duur komen te staan als gevolg van onverwacht hoge investeringen en kosten.’
Dat stelt Kristel Verhoef, engagement specialist bij Actiam, in een opiniebijdrage aan Fondsnieuws over de kansen en bedreigingen van de watercrisis.
‘De drankensector loopt hierin het meeste risico, maar ook alle andere sectoren met landbouwketens en mijnbouw- en nutsbedrijven zijn kwetsbaar voor veranderingen in regelgeving rond water en andere water gerelateerde kosten. Het gaat goed zolang het goed gaat, maar als het fout gaat, gaat het ook echt fout. En beleggers die in hun selectie nalaten voor te sorteren op deze risico’s zullen er op termijn pijn van kunnen ondervinden in hun portefeuille.
Bestaande stranded asset
In onze visie brengt de watercrisis nieuwe kansen en bedreigingen met zich mee. Ook in de manier waarop water in de toekomst wordt gebruikt en gewaardeerd. Actiam was onlangs op de Global Water conferentie in Abu Dhabi om deze visie te presenteren. Ook organiseerden we samen met Carbon Disclosure Project (CDP) een ronde tafel over water als stranded asset. CDP onderzocht dit nog vrijwel onbekende fenomeen samen met de universiteit van Oxford en kwam erachter dat het moeten afwaarderen of (tijdelijk) niet kunnen gebruiken van activa als gevolg van waterproblemen nu al een realiteit is voor diverse bedrijven.
Dit in tegenstelling tot de carbon bubble, die vooralsnog grotendeels een theoretische discussie behelst.
Het bekendste voorbeeld hierin is Coca Cola dat vorig jaar gedwongen werd haar uitbreidingsplannen in India te staken vanwege verzet bij plaatselijke boeren die vreesden voor de stabiliteit van grondwatervoorraden. Coca Cola is tegenwoordig één van de koplopers op het gebied van verantwoord water en stakeholder management, dus het zal haar niet snel nog eens gebeuren, maar er zijn genoeg anderen die zich aan diezelfde steen gaan stoten.
Een minder bekend voorbeeld is Exelon dat haar Oyster Creek kernreactor 10 jaar voor de geplande sluiting moest afschrijven als gevolg van striktere waterregulering. Elf andere reactoren staan waarschijnlijk hetzelfde lot te wachten. Een ander voorbeeld is Barrick Gold dat de bouw van haar Chileense Pascua Lama ter waarde van 27 miljard aan goud en zilver, na de initiële investering van 5 miljard, stil moest leggen als gevolg van zorgen over de grondwaterstand. En tot slot Anadarko dat tussen de 800 miljoen en 1,5 miljard aan inkomsten per week misliep als gevolg van het moeten sluiten van 675 putten door overstromingen in de Wattenberg Regio.
Claim
Naast de afschrijvingen op de activa, verminderde omzet en hogere productiekosten, komen daar nog de juridische kosten bij wanneer bedrijven hun aandeelhouders onvoldoende hebben geïnformeerd over de potentiële risico’s. Barrick Gold ontving na het stilleggen van de mijn een claim van 9 miljard op grond van het verstrekken van foutieve informatie. En zo nemen de financiële consequenties toe.
Dat maakt waterrisico, naast een milieu-impact, voor veel bedrijven ook een strategisch bedrijfsrisico. Dat bewustzijn groeit razendsnel. Want hoewel er verbazend genoeg nog steeds veel klimaatsceptici rondlopen, moeten de eerste watersceptici nog opstaan. Niet zo gek ook: een teveel of te weinig aan water is heel concreet zichtbaar en voelbaar voor iedereen die er mee te maken krijgt.
Het is echter te simpel om waterproblemen te zien als een uitwas van klimaatverandering. De link is evident maar de belangrijkste oorzaak van de huidige waterproblemen is onverantwoord beheer. We gebruiken meer dan de natuur kan aanvullen. Onnodig niet te verstaan. De belangrijkste reden voor waterproblemen waarop de mens invloed kan uitoefenen, is verspilling en vervuiling in het productieproces.
Onderliggend hieraan ligt een diepgegrond geloof dat schoon water vanzelfsprekend altijd voorhanden is. En zolang er daadwerkelijk gratis of goedkoop water beschikbaar is, is de prikkel om van dat geloof af te stappen, niet aanwezig. Water is dan ook een van de weinige commodity’s die standaard onder de kostprijs verkocht wordt. De markt functioneert hier niet. Maar dat gaat ongetwijfeld veranderen.
Ontzilting van zeewater
Er is reden voor optimisme. Aardig wat bedrijven behalen hun water reductie doelstellingen voor de geplande datum en weten daarmee de benodigde hoeveelheid water die nodig is voor een product of proces sterk terug te dringen. Daar zit nog rek voor grotere ambities. Ook wordt er door bedrijven en beleggers, vooruitlopend op regelgeving, geëxperimenteerd met schaduwprijzen en (accounting) methodes die (externe) waterkosten en -risico’s internaliseren. En de technische innovaties gaan heel erg hard. Het zal niet lang duren voordat ontzilting van zeewater energie- en kosten efficiënt mogelijk is.
Daarnaast zal er in waterschaarse locaties steeds vaker gebruik gemaakt worden van een circulair model waarin water in een gesloten systeem van gebruik, recycling en hergebruik belandt, waarin niets verloren gaat. En dan gaat het niet om R&D-projecten, maar om verbeteringen die op grote schaal worden toegepast. De dag dat regio’s als Californië en Singapore van drinkwater voorzien worden met gezuiverd rioolwater is dichter bij dan je denkt.
Zo ontstaan er nieuwe businessmodellen met grote mogelijkheden. Uiteindelijk leidt dat tot een herpositionering van de gehele waterindustrie. Een deel van de bedrijven mist de boot. Maar daarvoor in de plaats komt een hele nieuwe generatie van bedrijven en investeringsmogelijkheden boven drijven. En daarmee ook de waterfondsen die deze kansen willen kapitaliseren.’