Rabobank slaat een revolutionaire weg in voor het beheer van haar belegde vermogen van ruim 25 miljard euro: zij neemt met BlackRock een institutionele manager in de arm, die fondsen van mandaten gaat ontwikkelen voor een deel van dat vermogen.
Op basis van de criteria die door Rabobank zijn gesteld kiest BlackRock binnen de fondsen de uiteindelijke mandaatbeheerders. Rabobank blijft echter op portefeuilleniveau verantwoordelijk voor de beleggingen van haar klanten.
Dat vertellen directeur Vermogensopbouw Bart Horsten en Rishma Moennasing (foto), lead manager Funds & Sustainability, van Rabobank in een gesprek met Fondsnieuws.
Het idee voor een dergelijke aanpak, die sterke overeenkomsten heeft met de wijze waarop pensioenfondsen thans in Nederland hun vermogen laten beheren, ontsproot enige jaren geleden in de boezem van de coöperatieve bank.
‘Wij wilden onafhankelijk blijven’
Rabobank sprak er in de loop van de jaren met veel partijen in de markt over, onder wie BlackRock, en besloot voor dit model te kiezen uit overwegingen van onder andere kostenbeheer en risicomanagement. Belangrijk was ook, zo vertelt Bart Horsten, dat Rabobank geen asset manager wil zijn of opstarten.
‘We willen onafhankelijk blijven en daarom geen asset managementvergunning aanvragen’, zegt Horsten. ‘Een andere belangrijke reden om dit te doen is om ons eigen duurzame beleid te kunnen implementeren binnen de fondsen waarin we beleggen. Nu zijn we nog afhankelijk van het duurzame beleid van de asset managers’, aldus Moennasing. Met deze nieuwe strategie zet de bank tevens een stap verder in haar missie “Growing a better world together”.
Als bestuursbureau van pensioenfonds
In die nieuwe constellatie kiest Rabobank voor een aanpak die enigzins te vergelijken valt met een bestuursbureau bij een pensioenfonds. Dat betekent dat de economische visie, de portefeuilleconstructie, het duurzaamheidsbeleid en de eisen die aan de mandaten worden gesteld bij Rabobank liggen. De bank heeft ook een adviserende rol bij de shortlist van mandaatmanagers en managerselectie, waarbij BlackRock verantwoordelijk is voor de benoeming van de mandaatmanagers en de mandaten die in de fondsen worden verpakt.
Horsten en Moennasing vertellen dat Rabobank met een core-factor-satellite benadering blijft werken en dat BlackRock voor ruim 10 strategieën beleggingsfondsen gaat maken die uit de onderliggende mandaten bestaan. De fondsen worden in Nederland geregistreerd.
‘Unieke aanpak waarmee Rabo voorop loopt’
Het is voor het eerst in Nederland dat een grote partij in de wholesalemarkt voor een institutionele oplossing kiest. Monique Donders, hoofd Nederland van BlackRock die bij het gesprek aanwezig is, zegt dat het om een unieke aanpak gaat. ‘Rabobank loopt hiermee niet alleen in Nederland, maar in Europa voorop. Wij verwachten op de langere termijn dat dit navolging krijgt, ook elders in Europa.’ In de markt wordt deze ontwikkeling gezien als een nieuw bewijs dat wholesale en institutioneel in Nederland verder naar elkaar toegroeien.
Het was een langdurig proces, vertelt Horsten. De bank zocht naar een manier om de groeiende hoeveelheid belegd vermogen in beheer beter en op een meer duurzame wijze te beleggen. ‘Daarbij wilden we graag onafhankelijk blijven en de regie houden, zonder een eigen asset managementtak te hoeven runnen. Het aantal modellen waar je vervolgens uit kunt kiezen, is beperkt. We hebben besloten voor een mandatenoplossing te kiezen, verpakt in fondsen.’
Precieze cijfers geeft de bank niet, maar het gaat om het uitbesteden van het portefeuillebeheer voor ‘een groot deel’ van het belegd vermogen van ongeveer 50 miljard euro. ‘We verwachten dat deze omvang nog verder gaat stijgen, aangezien mensen steeds meer hun eigen vermogen moeten opbouwen’, aldus Horsten.
Zo’n groot vermogen zelf beheren is operationeel een uitdaging, weet Horsten, maar bij Rabo begon vooral het probleem te spelen dat retail beleggingsfondsen te klein waren. ‘In sommige fondsen maakten wij als Rabobank een groot percentage uit van het belegd vermogen, soms meer dan de helft. Dat geeft moeilijkheden als je een keer wil uitstappen. We begonnen er gaandeweg “last” van te krijgen.’
Fiscaal efficiënter
Daarnaast besefte de bank dat het haar schaalgrootte niet meer volledig uitnutte, omdat het met relatief veel asset managers werkte. Die variëteit aan samenwerkingen zorgde er bovendien voor dat de meer duurzame beleggingsstijl die Rabo wilde hanteren, niet volledig doorgevoerd kon worden in de beleggingen. Met het nieuwe model kan dat wél, en ontstaat bovendien een fiscaal efficiënter model, zegt Moennasing. ‘Daardoor blijft meer rendement over voor de klant.’
De kostenvoordelen die Rabobank verwacht te realiseren zullen volledig worden doorgegeven aan haar klanten. De kosten voor de beleggingsfondsen gaan duidelijk naar beneden, waardoor de Total Cost of Ownership van beheer bij Rabobank omlaag gaat en de bank een interessantere propositie te bieden heeft aan klanten.
Wat de klanten daarnaast zullen merken, dat is dat er andere fondsnamen in hun portefeuilles worden opgenomen en dat ze naast een rapportage van het financiële rendement op termijn ook een vermelding van het ‘maatschappelijke rendement’ van de portefeuille krijgen. ‘We blijven net als voorheen streven naar een aantrekkelijk rendement voor onze klanten maar we kijken ook naar het maatschappelijke rendement van onze beleggingen. En dat kan doordat we nu ons eigen ESG-beleid implementeren’, vertelt Moennasing.
Chinese Walls
De komende tijd zullen de fondsen opgetuigd worden, waarbij het eerste fonds nog dit jaar klaar moet zijn. De rest volgt daarna, zodat alle Rabobank-portefeuilles naar verwachting in de loop van 2020 op de nieuwe manier ingevuld zijn.
Wat rest is een periodiek overleg tussen Rabobank en BlackRock om de resultaten en de samenwerking te bespreken. Als Rabobank vindt dat BlackRock de vereiste kwaliteiten in huis heeft om een bepaald mandaat te beheren, zal het door Rabobank kunnen worden uitgenodigd om deel te nemen aan het tenderproces.
In dat geval zou een BlackRock mandaat door het managerselectieteam van BlackRock en die van Rabobank kunnen komen en kan het worden opgenomen in een fonds. Dit gecombineerde selectieproces, inclusief “Chinese Walls”, is al jaren gebruikelijk in de institutionele sector, stellen de twee partijen.
Inzet van Aladdin
Horsten van Rabobank erkent dat de keuze voor BlackRock niet van de een op de andere dag is gemaakt. Tegelijk voegt hij eraan toe dat er dan ‘wel veel partijen in de Nederlandse markt zijn, maar dat niet veel partijen ervaring hebben met een dergelijk groot en complex proces. Uiteindelijk is gekozen voor een speler die veel ervaring heeft met asset management, eigen fondsen heeft, bekend is met de Nederlandse markt en bovendien zowel actief als passief beleggen goed beheerst.’
Onderdeel van de deal tussen Rabobank en BlackRock maakt daarnaast de inzet van Aladdin uit, het risicomanagementsysteem van de Amerikaanse asset manager, waarmee een real-time röntgenfoto van de portefeuille en de onderliggende mandaten en beleggingstitels kan worden gemaakt.