Beleggers met een voorkeur voor dividend zijn gewaarschuwd. Een obscure bepaling in Donald Trumps voorgestelde belastingwet dreigt de fiscale behandeling van buitenlandse investeerders in Amerikaanse aandelen radicaal te verslechteren. De vrees: een nieuwe heffing op dividendinkomsten die bestaande belastingverdragen buitenspel zet.
In de ruim 1100 pagina’s tellende One Big, Beautiful Bill Act, ofwel de OBBB, die Trump nog vóór 4 juli door het Congres wil loodsen, staat ‘Section 899’. Deze passage zou het Amerikaanse ministerie van Financiën carte blanche geven om de bronbelasting op dividenden en rente te verhogen voor landen die volgens Washington “discriminerend” handelen. Daarmee zouden decennialange verdragen ineens irrelevant worden.
Dreun voor fondsstructuren
De maatregel zou vooral dividend- en kredietfondsen raken die gebouwd zijn op fiscale voorspelbaarheid en bescherming voor internationale beleggers. ‘Bronbelastingtarieven kunnen oplopen tot wel 50 procent’, waarschuwt Reuben John, managing director bij het Zwitserse WTax, tegenover Investment Officer. ‘Zelfs verdragslanden zijn niet gevrijwaard. Dit kan het netto rendement voor Europese beleggers fors uithollen.’
Luxemburgse Ucits-fondsen zijn bijzonder kwetsbaar, zegt Christophe Joosen, partner bij EY Luxemburg. ‘Met name retailfondsen die beleggen in Amerikaanse beursgenoteerde aandelen, waaronder veel ETF’s, lopen aanzienlijk risico. Veel van deze Ucits zijn juist opgericht om beleggers toegang te geven tot Amerikaanse dividenden onder gunstige voorwaarden.’
In Nederland maken vermogende particulieren al langer gebruik van structuren als het Fonds voor Gemene Rekening (FGR) om Amerikaanse dividendbelasting te beperken. Zo’n vehikel is fiscaal transparant: de deelnemer betaalt, niet het fonds. Dit houdt de effectieve belasting op Amerikaanse dividenden laag. Maar als Section 899 ook deze structuren raakt, wordt de fiscale besparing snel tenietgedaan.
Miljarden op het spel
Volgens Aegon Asset Management bezitten Nederlandse beleggers voor circa 500 miljard dollar aan Amerikaanse activa. Bij een gemiddeld dividendrendement van 1,5 procent en het wegvallen van verdragsbescherming kan dat leiden tot een jaarlijkse extra belastingdruk van 1,5 miljard euro.
In Luxemburg wordt al gezocht naar alternatieven. ‘Synthetische ETF’s op basis van derivaten, of fiscaal transparante FCP’s, staan opnieuw in de belangstelling’, zegt Joosen. ‘Beide opties zijn niet zonder nadelen – zoals beperkte verhandelbaarheid – maar in het licht van Section 899 worden ze weer aantrekkelijker.’
Een FCP, Fonds Commun de Placement, is populair in Luxemburg, België en Frankrijk en is qua opzet vergelijkbaar met het Nederlandse FGR. Ierland kent een eigen variant: het common contractual fund.
Verdrag op losse schroeven
Een mogelijk explosieve passage in het wetsvoorstel stelt dat Section 899 geldt ‘ongeacht enige verdragsverplichting’. Daarmee komt het fundament onder tientallen belastingverdragen, en miljarden aan internationale kapitaalstromen, op losse schroeven te staan.
Volgens Kevin Stickle, belastingpartner bij Larson Gross, kan dit een gevaarlijk precedent scheppen: ‘Het ondermijnt verdragen die inkomstenstromen juist moesten stabiliseren. Zelfs fondsen die vandaag voldoen aan de regels, zijn mogelijk straks de klos.’
Alleen fondsen met een Amerikaanse vennootschapsstructuur én een overwegend Amerikaans beleggersbestand lijken buiten schot te blijven.
Toch is het allerminst zeker dat Section 899 het haalt. Volgens Amy Greene, Amerika-expert bij het Institut Montaigne in Parijs, groeit binnen de Republikeinse partij het verzet.
‘Slechts vier senatoren kunnen dit blokkeren. En senatoren zoals Rand Paul, Lisa Murkowski, Josh Hawley en Ron Johnson hoeven volgend jaar niet herkozen te worden. Dat geeft hen politieke ruimte om Trump tegen te spreken op fiscale gronden,’ zegt Greene.
Greene noemt het voorstel ‘een lakmoesproef voor de toekomst van de GOP’: kiest de partij voor Trump’s populistische headlines of behoudt ze economische geloofwaardigheid?
Kapitaal herverdeeld
Een open vraag blijft hoe staatsinvesteerders zoals centrale banken en staatsfondsen behandeld zullen worden. ‘Dat is de grootste onbekende factor’, aldus Ron Temple, marktstrateeg bij Lazard. ‘Deze partijen houden circa 15 procent van de Amerikaanse staatsschuld aan. Als hun rente-inkomsten worden belast, kan dat de wereldwijde vraag naar Amerikaans schuldpapier beïnvloeden.’
Een hogere rente op staatsobligaties, bijvoorbeeld tot 5 procent zoals in oktober 2023, kan volgens Temple leiden tot hernieuwde volatiliteit op de aandelenmarkten. ‘Kapitaal zal opnieuw worden herverdeeld, met alle gevolgen van dien.’
Of Section 899 er komt of niet: Europese vermogensbeheerders kijken al naar de mogelijkheden hun strategieën te herzien. Een overstap van dividendgericht naar totaalrendement is een mogelijke verandering nu fiscale neutraliteit niet langer gegeven is.
‘Luxemburgse Ucits-beheerders onderzoeken actief manieren om belastingverliezen te beperken’, zegt Joosen. ‘Denk aan een intensiever gebruik van synthetische ETF’s, met derivaten in plaats van fysieke aandelen. Deze strategie wint aan terrein, en dat zal de komende maanden alleen maar toenemen.’
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Saaie dividendaandelen maken comeback
- Hoe groei een plek veroverde in wereldwijde dividendfondsen
- WTax: Vivendi-case toont aan dat aandacht voor belastingrisico’s loont