Sinds bekend is dat Donald Trump weer president van Amerika wordt, is bitcoin niet van je beeldscherm weg te slaan. Uiteraard vanwege de recordprijzen die erop te zien zijn, maar vooral omdat de acceptatie van bitcoin als beleggingscategorie en alternatieve vorm van “waarde” in een stroomversnelling lijkt te komen.
Schattig
Ik geef toe, het is best schattig, al die zelfbenoemde bitcoin-experts met hun LinkedIn-titels dat ze “hier zijn” om ons bitcoin uit te leggen. Ze vinken netjes het al honderd keer uitgekauwde lijstje af van de geweldige voordelen die bitcoin biedt. Begrijp me niet verkeerd, op dat lijstje staan mooie karakteristieken zoals unieke schaarste, decentralisatie, onveranderlijkheid en transparantie.
Maar uiteindelijk gaat het er vooral om of beleggers, ondernemers, beleidsmakers, centrale bankiers en uiteindelijk mensen er iets in zien en ermee willen. Of er een grote groep mensen is die deze alternatieve vorm van schaarste, waarde en vertrouwen wil omarmen en daarmee dus ook het huidige financiële systeem op zijn minst een beetje wil veranderen.
Olievlek
Met betrekking tot bitcoin is het nagenoeg onmogelijk om een observatie of analyse objectief neer te zetten. Ik kan het weten. Telkens wanneer ik iets minder “aardigs” zeg over bitcoin, word ik bedolven onder een tsunami van beschuldigingen, verwijten en erger.
Toch kan met een redelijke objectieve blik geconcludeerd worden dat bitcoin dit jaar doorbrak als een volwaardig onderdeel van de financiële markten. Spot-bitcoin-ETF’s hebben tot nu toe alle records van hun voorgangers gebroken, het aantal bedrijven met bitcoin op de balans groeit gestaag, meerdere Amerikaanse staatspensioenfondsen hebben bitcoin gekocht en onlangs werd bekend dat een Brits pensioenfonds 3 procent naar bitcoin heeft gealloceerd.
Trumpcoin
Sinds 5 november weten we ook dat de man die straks weer de machtigste persoon op aarde is (like it or not) nu ook op de ‘bitcointrein’ is gesprongen. Daarbij wordt hij geflankeerd door de rijkste man ter wereld, die al jaren bitcoin op de balans van zijn “autobedrijfje” heeft staan. Laat duidelijk zijn, Trump is vooral voor Amerika en de dollar, iets wat bitcoin-beleggers niet snel moeten vergeten. Maar zeg nou eerlijk: wie had vier jaar geleden gedacht dat de president van de Verenigde Staten zijn land een ‘bitcoin-superpower’ wilde maken?
Dat heeft bovendien grensoverschrijdende effecten. Alleen al het feit dat Trump serieus met bitcoin aan de slag lijkt te willen – een voorbehoud blijft hier op zijn plaats – betekent dat de rest van de wereld ook goed moet nadenken over hoe ze hiermee omgaan. De woorden van de Duitse “fraktionlose” politicus Joana Cotar waren veelzeggend: ‘Wanneer de VS bitcoin koopt als strategische reserve, krijgen alle Europese landen last van ‘Fomo’. Duitsland heeft zichzelf inmiddels al meer dan 1 miljard euro door de neus geboord omdat het vanwege een suf waarderingsregeltje verplicht werd de 50.000 bitcoin die het had te verkopen.
Een nieuw regime?
De beleggingswereld lijkt voorzichtig voorbij het te simpele “maar het heeft geen intrinsieke waarde”-argument te kijken. Voorzichtig, want het aantal beleggers dat vasthoudt aan “ja, maar geen kasstromen”-uitspraken blijft groot. Je kunt overigens een dollarbiljet maken voor 5 dollarcent. Dat biljet heeft alleen waarde door het vertrouwen in het systeem en de bijbehorende instituten dat je er voor één dollar spullen mee kunt kopen.
Zolang het aantal dollars, euro’s, yennen en ponden – zonder tegenwaarde – zo bizar snel blijft stijgen, is het logisch dat mensen zich afvragen of we het vertrouwen in het systeem niet overspannen. Dat is koren op de molen voor alles wat schaars is.
Heilige huisjes
Maar hoewel bitcoin-maximalisten hun feestje vieren, is ook nu enige nuance op zijn plaats. Er zijn twee belangrijke redenen waarom de acceptatie, ondanks de doorbraken van dit jaar, niet meteen moet worden gezien als de ultieme overwinning. De eerste zijn de “heilige huisjes”. Dit is wat de betweterige bitcoin-experts niet lijken te of willen begrijpen.
Het overgrote deel van het beleggingsecosysteem is gebouwd op aandelen en obligaties. Door bitcoin toe te voegen, komen hele businessmodellen onder druk te staan. Daar houden ceo’s, aandeelhouders en andere belanghebbenden doorgaans niet van. Het is niet per definitie zo dat deze stakeholders bitcoin niet begrijpen, maar die vreemde eend in de bijt dient hun belang niet, en daar komt weerstand tegen.
Dan komen we meteen bij het tweede punt. De kans dat bitcoin alsnog een langzame dood sterft, is niet nul. Wanneer gevestigde partijen door bitcoin worden bedreigd, zullen ze reageren. Centrale banken met hun programmeerbare en privacygevoelige central bank digital currencies zijn daar een goed voorbeeld van. Kijk vooral ook even op de ECB-site, waar een stel voorspelbare grijze mannetjes zich druk maakt alsof hun leven ervan afhangt. En ergens is dat ook zo.
Als centrale bankiers, politici en traditionele beleggingsreuzen zich verenigen om bijvoorbeeld bitcoin te verbieden, ziet het vooruitzicht er toch echt minder rooskleurig uit. Afgezien van de originele cypherpunks zullen de meeste mensen afhaken als het een strafblad kan opleveren.
Dat gezegd hebbende, denk ik dat 2024 overduidelijk aantoont dat we juist de andere kant op bewegen. bitcoin lijkt op weg om een volwaardig lid te worden van het selecte groepje beleggingscategorieën. Of dat ook betekent dat Trump “The Crypto President” wordt, durf ik niet te zeggen.
Jeroen Blokland analyseert in zijn nieuwsbrief The Market Routine in het oog springende, actuele grafieken over de financiële markten en macro-economie. Daarnaast is hij beheerder van het Blokland Smart Multi-Asset Fund, een fonds dat belegt in aandelen, goud en bitcoin.