De Duitse Bunds-rente stijgt, terwijl Berlijn worstelt met de geplande begrotingsdeal van Friedrich Merz. Beleggers volgen de ontwikkelingen op de voet.
Friedrich Merz en zijn CDU/CSU kondigden twee weken geleden aan de strikte schuldregels te willen versoepelen om miljardeninvesteringen in defensie en infrastructuur mogelijk te maken. Hoewel het plan eerder dreigde te stranden, werd vrijdagmiddag bekend dat de SPD, de CDU/CSU en de Groenen overeenstemming hebben bereikt om leningen aan te gaan voor maximaal 500 miljard euro.
Toen Merz zijn plannen wereldkundig maakte, zagen Bunds de sterkste rendementsstijging op één dag sinds de jaren negentig, met een sprong van 30 basispunten. Intussen is de rente op tienjarige Duitse Bunds verder naar boven geduwd, naar ongeveer 2,9 procent.
Grootste wekelijkse stijging sinds de jaren negentig
Verandering in rendement op Duitse tienjarige staatsobligaties
Obligatiebeleggers lijden verliezen, maar nieuwe beleggers kijken gretig uit naar kansen. Laura Cooper, macrostrateeg bij Nuveen, vindt Duitse obligaties inmiddels ‘aantrekkelijk’. Ze wijst op de sterke financiële positie van ons buurland en op het potentieel voor betere economische groei, waardoor hogere rentes makkelijker te dragen zijn.
Cooper verwacht dat Duitse rentes nog licht verder zullen stijgen, mogelijk richting 3,1 procent tegen het einde van het jaar vanwege meer obligatie-uitgiften. Maar zelfs de huidige rente ziet zij als aantrekkelijk genoeg om in te stappen. Zeker in dollars bieden Duitse Bunds nu een van de hoogste rendementen van alle staatsobligaties in ontwikkelde economieën.
‘Er bestaat een risico dat de Europese investeringen de economie oververhitten.’
Kaspar Hense, RBC Bluebay Asset Management
Portfoliomanager Kaspar Hense van RBC Bluebay Asset Management spreekt van een ‘eerlijke waardering’ rond 3 procent, maar waarschuwt tegelijk voor te veel optimisme. Ondanks dat beleggers weer kunnen rekenen op een hoger rendement, benadrukt Hense dat de fundamenten mogelijk minder positief zijn dan beleggers denken.
‘Er bestaat een risico dat de Europese investeringen de economie oververhitten. Beleggers zouden daarom beter aandelen kunnen kopen, aangezien de rente aanzienlijk boven het huidige niveau zou kunnen stijgen’, zegt hij.
Risico’s
Anders dan de opvatting van de markt dat de rentestijging wijst op verbeterde economische vooruitzichten, suggereren sommige economen dat het eerder een representatie is van bezorgdheid bij beleggers over de toename van Duitse obligaties op de markt. Friedrich Heinemann, econoom aan de Universiteit van Heidelberg, benadrukt dat hogere rentes Duitsland direct raken doordat lenen duurder wordt. Hij vindt extra leningen alleen verdedigbaar als ze daadwerkelijk economische groei stimuleren.
‘Als lenen enkel hervormingen uitstelt, riskeert Duitsland zichzelf meer schade dan goed te doen.’
Friedrich Heinemann, Universiteit van Heidelberg
Vooral over de uitgavenplannen van de SPD-Union-coalitie is hij sceptisch. De door hen voorgestelde nieuwe subsidies en hogere pensioenen zullen het groeipotentieel van Duitsland volgens hem niet verhogen.
Bundesbank-president Joachim Nagel waarschuwde deze week dat schulden op korte termijn problemen oplossen maar later nieuwe uitdagingen creëeren. Econoom Heinemann vreest dat de hogere schuldenlast belangrijke Duitse hervormingen op het gebied van sociale zekerheid, regelgeving en overheidsefficiëntie verder zal uitstellen. ‘Als lenen enkel hervormingen uitstelt, riskeert Duitsland zichzelf meer schade dan goed te doen’, waarschuwt hij.
Effecten op de eurozone
Hoewel de financiële stabiliteit van Duitsland niet direct in gevaar komt, zorgen hogere Duitse rentes voor stijgende financieringskosten in heel Europa. Sylvester Eijffinger, emeritus hoogleraar financiële economie, merkt op dat deze stijging andere Europese landen zal verleiden meer uit te geven. Dit kan vervolgens de discussie over gezamenlijke Europese obligaties nieuw leven inblazen en het al zwakke Stabiliteits- en Groeipact verder ondermijnen. ‘Die regels zijn praktisch dood’, stelt hij.
Dat Duitsland zelf deze hogere rentes en extra uitgaven waarschijnlijk makkelijk aankan, verandert weinig aan de bredere Europese impact. Het echte risico ligt volgens hem niet zozeer bij Duitsland, maar bij landen met minder solide overheidsfinanciën, zoals Frankrijk en Italië.
Eijffinger benadrukt dat Duitsland dankzij jarenlang strikt begrotingsbeleid voldoende ruimte heeft om de gestegen financieringskosten te absorberen. Hij acht het dan ook ‘zeer onwaarschijnlijk’ dat de rente snel weer zal dalen.
Strategen Chris Turner en Francesco Pesole van ING zijn het daarmee eens. Zij beschouwen de huidige rentestijging niet als tijdelijk, maar als structureel. Zij voorspellen dat de rente hardnekkig boven 3 procent kan blijven, wat wijst op een nieuwe realiteit voor obligatiemarkten.
Kansen elders
De gestegen rentes in de Europese periferie worden door Nuveen zelfs gezien als kans. Zeker omdat de spread tussen Duitse en Italiaanse obligaties kleiner wordt. Een krappere spread betekent dat beleggers relatief minder compensatie vragen voor het risico op Italiaanse schulden, wat wijst op vertrouwen in de financiële stabiliteit binnen Europa.
Cooper ziet het middensegment van de Italiaanse obligatiemarkt als aantrekkelijke belegging. De hogere rentevergoeding van deze leningen zou volgens haar ruim voldoende compensatie bieden voor eventuele risico’s door oplopende renteverschillen als gevolg van handelsconflicten.
Gerelateerde artikelen op Investment Officer:
- Duitse economie kan 5 procent groeien in 2026, zegt IW econooom
- Duitsland wil veiligheid versterken, maar Bunds verliezen hun glans
- Europa: het nieuwe Rijk van het Midden