Voor Van Lanschot Kempen is de aankondiging van actieve ETF’s in samenwerking met State Street slechts het zichtbare topje van de ijsberg. De stap markeert een strategische wending voor de Amsterdamse bank-vermogensbeheerder, die zich nadrukkelijker wil positioneren buiten de thuismarkt.
Actieve ETF’s zijn voor beleggers inmiddels een herkenbare innovatie: beursgenoteerde fondsen waarin dagelijks kan worden gehandeld, met een fondsmanager die de portefeuille actief beheert. Voor Van Lanschot Kempen is dit vooral de opmaat naar een bredere alliantie met een wereldspeler. State Street brengt schaal en distributiekracht mee die een middelgrote Nederlandse instelling zelf moeilijk kan opbouwen.
Europese ambities
De kern is dat Van Lanschot Kempen met deze samenwerking zijn internationale ambities concreet maakt. Het bedrijf beheert 151 miljard euro en heeft in Nederland een stevige positie, maar de groeimogelijkheden liggen elders in Europa. De afgelopen vijf jaar is de distributie uitgebreid naar het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland en de Nordics.
‘We hebben ons bereik de afgelopen vijf jaar uitgebreid naar geselecteerde West-Europese markten’, zegt bestuurslid Erik van Houwelingen in een gesprek met Investment Officer. ‘Deze stap helpt ons die distributie te verstevigen en te onderbouwen.’
Actieve ETF’s zijn daarbij niet meer dan een eerste stap. Van Houwelingen sprak over ‘vijf andere gebieden’ waar verdere samenwerking denkbaar is, waaronder private markets, wealth management en uitbesteding van CIO-diensten. Daarmee wordt de deal met State Street een katalysator voor Van Lanschot Kempens ambitie om een bredere Europese speler te worden.
Nieuwe kanalen
Voor Van Lanschot Kempen bieden ETF’s een extra distributiekanaal voor bestaande strategieën. Strategieën die in fondsvorm al succesvol zijn, zoals Europese smallcaps en value, kunnen in ETF-vorm nieuwe groepen beleggers aanspreken, ook buiten Nederland.
‘Door toegang te bieden tot onze actieve strategieën via ETF’s, kunnen we ook een groeiagenda nastreven,’ aldus Van Houwelingen. ‘Het geeft ons een aparte distributielijn naar beleggers die verder gaan dan de traditionele segmenten die wij doorgaans bedienen.’
De nieuwe ETF’s zullen naast de bestaande fondsen bestaan en krijgen hun juridische thuisbasis in Dublin, waar State Street een forse aanwezigheid heeft. Dankzij het belastingverdrag van Ierland met de Verenigde Staten bedraagt de bronbelasting op Amerikaanse dividenden daar 15 procent, terwijl die in andere Europese domicilies kan oplopen tot 30 procent. Vooral institutionele beleggers zullen dat verschil waarderen.
Rol State Street
Voor State Street betekent het partnerschap een kans om zijn aanwezigheid in continentaal Europa te verdiepen. De Amerikanen beheren wereldwijd meer dan 5.000 miljard dollar en lanceerden wereldwijd 32 jaar geleden de eerste ETF, in Europa 25 jaar geleden. Toch willen ze in Europa meer zijn dan een administrateur of bewaarder.
‘ETF’s zijn bezig uit te groeien tot hét voorkeursproduct voor veel beleggers,’ zegt Ann Prendergast, hoofd Europa bij State Street Investment Management. ‘Institutionele partijen die ze vroeger links lieten liggen, nemen ze nu steeds vaker op in hun portefeuilles vanwege de dagelijkse verhandelbaarheid, transparantie en kostenefficiëntie. De basis van dit partnerschap zijn gedeelde waarden en complementaire capaciteiten. Dat biedt ons vooral een runway voor toekomstige initiatieven.’
Fiduciaire rol blijft
De samenwerking roept de vraag op of dit vergelijkbaar is met constructies waarbij banken zoals bijvoorbeeld Quintet en Rabobank toegang krijgen tot de beleggingstools en technologie van Blackrock. In het geval van Rabobank acteert Blackrock daarbij voor een deel van het vermogen als institutionele manager en ontwikkelt de assetmanager mandaten.
Net zoals Rabobank en Quintet, blijft ook Van Lanschot Kempen in de deal met State Street de fiduciaire manager voor haar cliënten. Van Houwelingen: ‘Maar als middelgrote speler kunnen we niet in alle onderdelen de beste zijn. Daarom kiezen we bewust voor samenwerking met partners die we kennen en vertrouwen.’
LDI’s als testcase
Dat Van Lanschot Kempen juist nu met State Street in zee gaat, is geen toeval. In 2023 wees de vermogensbeheerder het bedrijf al aan als beheerder voor liability-driven investments, ofwel LDI’s, in het Verenigd Koninkrijk. Dat traject was een test voor samenwerking en leverde volgens beide partijen het vertrouwen op dat nu wordt verzilverd.
Van Houwelingen en Prendergast wijzen bovendien op de culturele fit: beide instellingen delen waarden rond klantgerichtheid, innovatie en langetermijnvisie. Dat maakt het partnerschap meer dan een puur zakelijke deal.
De eerste gezamenlijke ETF’s worden in 2026 verwacht.
Volgens State Street wordt de verschuiving naar actieve ETF’s in Europa sterk gedreven door een jongere beleggersbasis. Millennials en generatie Z investeren vaker in ETF’s dan eerdere generaties en doen dat vrijwel volledig digitaal. Voor hen zijn liquiditeit, transparantie en gebruiksgemak vanzelfsprekend.
Tijdens een webinar op dinsdag wees State Street erop dat inmiddels 76 percent van de millennials ETF’s bezit, vaak via online platforms of spaarplannen, vergeleken met 46 procent voor eerdere generaties. Dat creëert een stevige basis voor verdere groei, juist nu actieve varianten beter aansluiten bij de vraag naar maatwerk en strategieën met meer toegevoegde waarde.
Een nieuwe enquête van State Street claimt dat 85 procent van de vermogensbeheerders de overstap naar actieve ETF’s wil maken. Voor managers is dit een manier om strategieën toegankelijk te maken voor een breder, digitaal ingesteld publiek.
State Street spreekt in dit verband van een “ETF 3.0”-fase, met de opkomst van actieve managers in ETFs. Het onderscheid tussen actief en passief vervaagt, en ETF-structuren worden steeds vaker ingezet om actieve strategieën direct bij beleggers neer te leggen, aldus State Street. Daarmee volgt Europa de trend die in de VS al volop zichtbaar is.