Duurzame beleggingsfondsen in Europa hebben hun beleggingen in defensieaandelen fors opgevoerd. Nieuwe cijfers van dataleverancier Morningstar tonen hoe snel beleggers hun ESG-beleid bijstellen onder politieke en militaire druk.
Beleggingsfondsen met een Artikel 8-classificatie — fondsen die volgens Europese regels duurzame kenmerken promoten — hebben hun blootstelling aan defensieaandelen verhoogd van gemiddeld 0,6 procent in 2022 naar 2,5 procent halverwege 2025. Daarmee naderen ze de 4 procent die Artikel 6-fondsen, zonder duurzaamheidslabel, gemiddeld aan defensie toewijzen. De strengere Artikel 9-fondsen blijven defensie grotendeels mijden.
De nieuwe cijfers komen uit het SFDR-kwartaalrapport van Morningstar en zijn de eerste gedetailleerde dataset sinds de Europese Commissie in maart verduidelijkte dat beleggingen in defensie compatibel kunnen zijn met ESG-beleid, zolang ze niet strijdig zijn met internationaal recht.
Geopolitiek weegt zwaarder dan ethiek
‘Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne in 2022 is het steeds duidelijker geworden dat geopolitiek een belangrijkere rol speelt bij het afbakenen van duurzaam beleggen dan ethiek’, zegt Hortense Bioy, hoofd duurzaamheidsanalyse bij Morningstar Sustainalytics, in antwoord op vragen van Investment Officer.
‘Assetmanagers opereren in een snel veranderend en steeds complexer landschap, waarin zowel regelgeving als ethische kaders om de twee jaar lijken te verschuiven. Dat zorgt voor verwarring bij beleggers die zich op duurzaamheid richten. Sommigen houden vast aan hun koers, maar anderen herzien hun beleggingsstrategie - vaak uit vrees dat strikte naleving van duurzaamheidsprincipes ten koste gaat van het financiële rendement.’
‘Liever niet’, zegt AFM-chef
De opmars van defensieaandelen in ESG-portefeuilles roept fundamentele vragen op over de grenzen van duurzaam beleggen. AFM-voorzitter Laura van Geest liet zich daar recent expliciet over uit: ‘liever niet’, schreef ze vorige maand op LinkedIn over het idee dat beleggingen in wapens als duurzaam zouden gelden. Volgens haar schuurt dit met het doel van duurzaam beleggen: bijdragen aan een vreedzame, sociale en ecologische toekomst.
De Europese Commissie denkt daar anders over. Met het ReArm Europe-plan, met een budget van 800 miljard euro voor Europese defensie tot 2030, wil Brussel de Europese defensiecapaciteit versterken en nodigt het zelfs de particuliere beleggingssector uit om bij te dragen.
Marktwaarde stuwt exposure
Ook koerswinsten van defensieaandelen hebben de blootstelling aan de sector binnen ESG-fondsen de afgelopen jaren vergroot. De Morningstar European Aerospace & Defense Index steeg met 249 procent tussen begin 2022 en juni 2025. Ter vergelijking: de brede Europese markt won in die periode slechts 26 procent. In de VS kwam de defensiesector 78 procent hoger uit.
Bijna 55 procent van de Europese Artikel 8-aandelenfondsen heeft nu een positie in defensie, tegen 33 procent drie jaar geleden. Eén op de vijf strategieën heeft zelfs meer dan 5 procent van het vermogen in de sector zitten. In passieve fondsen verloopt de stijging langzamer, door beperkingen in indexsamenstelling.
Verschillende grote fondshuizen, waaronder Allianz Global Investors, UBS en DWS, hebben de afgelopen maanden hun uitsluitingsbeleid voor Artikel 8-fondsen aangepast. Bij Allianz GI zijn beleggingen in militaire uitrusting en zelfs kernwapens sinds mei ‘geschikt’ bevonden voor opname, al worden ze niet als duurzaam gecategoriseerd.
Kernwapens: grijze zone
Volgens Bioy van Morningstar is de grens tussen aanvaardbare en controversiële wapens voor ESG-beleggers steeds meer diffuus. ‘De beslissing waar de grens ligt — zeker bij kernwapens — is aan de belegger zelf. Dat hangt sterk af van nationale context. In Frankrijk bijvoorbeeld zijn bedrijven als Airbus, Safran en Thales onderdeel van de CAC 40 en actief in kernwapens. Frankrijk is ondertekenaar van het Non-Proliferatieverdrag. Voor sommige duurzaamheidsbeleggers is dat een soort achterdeurtje, dat onder de huidige geopolitieke omstandigheden breder wordt geaccepteerd.’
Tegelijkertijd, zegt Bioy, blijven ‘veel waarden-gedreven beleggers principieel tegen elke vorm van investering in controversiële wapens, inclusief nucleaire.’
Bekende namen in portefeuille
De meest populaire defensieaandelen in duurzame fondsen zijn Thales, Rheinmetall en Leonardo. Deze bedrijven halen meer dan de helft van hun omzet uit militaire opdrachten. Toch staan ze, ondanks ESG-waarschuwingen, veelvuldig in Artikel 8-portefeuilles, vooral bij fondsen die hun uitsluitingsbeleid hebben versoepeld.
Bedrijven als Airbus, Safran en Rolls-Royce zijn ook geliefd. Zij hebben een gemengder profiel en halen doorgaans minder dan een kwart van hun omzet uit defensie. Hun relatief lage ESG-risicobeoordelingen maken ze aantrekkelijk voor fondsbeheerders die ruimte zoeken binnen het ESG-kader, aldus Morningstar.