Expertpanel

Financiële markten hebben moeite om geopolitieke ontwikkelingen zoals een oorlog juist te waarderen. Tegenover de grote kans dat iets met een sisser afloopt, staat altijd een kleine kans op een gitzwart scenario. Oorlog is in principe een eenmalige gebeurtenis. Beleggers zijn getraind om door eenmalige gebeurtenissen heen te kijken.

Financiële markten reageren niet altijd op dezelfde manier op nieuws. Er zijn tijden dat de beurs immuun lijkt voor zowel slecht nieuws als goed nieuws. Beleggers bewaren de kalmte en baseren beleggingsbeslissingen op de fundamenten. De markt werkt. Op zo’n moment is het voor analisten relatief eenvoudig. Zij analyseren de fundamenten, de markt reageert.

AF Advisors analyseert elk jaar het vermogen dat belegd wordt via beleggingsfondsen in Nederland. Per eind 2021 schatten we dit vermogen op ongeveer 266 miljard euro, een stevige groei van 23 procent ten opzichte van 2020. De groei komt dit jaar ook voor een groot deel door instroom van ongeveer 21 miljard euro aan nieuw geld in beleggingsfondsen.

De Nederlandse belegger die op 1 januari vorig jaar begon met beleggen in aandelen (MSCI ACWI IMI) staat, gecorrigeerd voor inflatie 10 procent in de plus. De belegger die op hetzelfde moment startte met obligaties (Vanguard Global Bond afgedekt naar euro) staat gecorrigeerd voor inflatie 13 procent in de min.

In de afgelopen jaren lijkt de tegenstelling tussen de reële economie en de financiële markten groter te worden. In de reële economie gaat het om echte mensen, echte banen en echt geld, terwijl op financiële markten alles kunstmatig lijkt, waarmee ook nog eens volop wordt gespeculeerd. Daarmee wordt voorbijgegaan aan het belang van financiële markten voor een efficiënte allocatie van kapitaal.

De verwachtingen voor de olieprijs gaan in snel tempo omhoog. De meest recente stijging was ingegeven door de suggestie dat het Westen Russische olie en gas zou gaan boycotten. Voorafgaand aan de inval in de Oekraïne was het meest zwartgallige scenario dat West-Europa geen toegang meer zou hebben tot Russische olie en gas.

Om de in het verleden behaalde rendementen ook in de toekomst te garanderen, zullen pensioenfondsen moeten nadenken over een nieuwe vorm van beleggen. In de onlangs verschenen Global Asset Pension Study van het Thinking Ahead Institute wordt beschreven dat we uit een ander vaatje zullen moeten tappen.

De inval in de Oekraïne is de eerste oorlog op het Europese continent waarin sociale media een grote rol spelen. De oorlog wordt weliswaar uitgevochten met tanks en helikopters, maar de uiteindelijke uitkomst wordt bepaald door de publieke opinie onder invloed van sociale media. Dat fenomeen is niet nieuw, ook in de reactie van overheden op de corona-pandemie speelde sociale media een grote rol.

Westerse leiders worstelen met hun reactie op de laatste uitdaging van Poetin. Ze zijn het er over eens dat het er uit moet zien als een eensgezind standpunt. Wat dat betreft zijn ze vooral maatregelen aan het opschrijven die de Verenigde Staten en West-Europa bereid zijn te nemen als Rusland een volgende stap zet. De combinatie van Franse grootspraak en Duitse passiviteit is wat dat betreft geen gelukkige.

Financiële markten hebben altijd moeite om geopolitieke risico’s te waarderen. Dat komt omdat ze de neiging hebben om het meest zwartgallige scenario in te prijzen, maar negen van de tien keer komt er een rationeel compromis uit de bus. Dat laatste is nog steeds het basisscenario voor de situatie in en rondom Oekraïne, maar zowel de Amerikanen als de Russen spelen een stevig partijtje poker.