Waar geopolitieke risico’s jarenlang vooral bestonden uit plotselinge incidenten, verwachten investment managers en economen voor 2026 een ander patroon. De focus verschuift naar structurele krachten die de wereld langzaam maar onafwendbaar in rivaliserende blokken verdelen.
Dat blijkt uit een enquête van Investment Officer onder 28 senior beleggingsprofessionals van onder meer Blackrock, Fidelity, J.P. Morgan, Goldman Sachs en Amundi. Uit hun antwoorden komt één ontwikkeling duidelijk naar voren: geopolitieke fragmentatie is structureel geworden.
Gefragmenteerde wereld
De rivaliteit tussen de Verenigde Staten en China reikt inmiddels veel verder dan een handelsconflict. Volgens Aegon Asset Management vormt juist die rivaliteit het belangrijkste geopolitieke risico voor het komend jaar.
‘Het voornaamste risico is een hernieuwde handelsoorlog tussen de VS en China, zeker nu het huidige akkoord volgend jaar afloopt’, zegt Jacob Vijverberg, asset allocation lead bij Aegon AM. ‘China heeft laten zien dat het kwetsbaarheden kan uitbuiten, bijvoorbeeld via de levering van zeldzame metalen. Nieuwe onderhandelingen brengen opnieuw onzekerheid. Europa en delen van Azië lopen daarbij meer risico dan de twee grootmachten zelf.’
Ook MFS Investment Management ziet de gevolgen van deze machtsstrijd op meerdere fronten terug. ‘De economische ontkoppeling tussen de VS en China beïnvloedt de wereldeconomie steeds sterker en dwingt landen om de gevolgen hiervan op te vangen’, aldus Benoit Anne, senior managing director bij MFS.
Anne onderscheidt drie ontwikkelingen: verdere ontkoppeling in strategische sectoren, de mondiale wedloop om AI-macht — met grote energiebehoeften en hogere eisen aan cyberveiligheid — en de opkomst van populistisch beleid, dat traditionele ankers minder betrouwbaar maakt.
‘Deze ontwikkelingen vragen om brede diversificatie en focus op veerkrachtige bedrijven’, aldus Anne. Opkomende markten met stevigere overheidsfinanciën kunnen volgens hem kansen bieden.
Technologische spanningsvelden
Technologie vormt een zichtbaar strijdtoneel in de geopolitieke verhoudingen. Respondenten wijzen op de concentratie van toeleveringsketens voor halfgeleiders, datacenters en zeldzame aardmetalen, waardoor afhankelijkheden toenemen.
Volgens Van Lanschot Kempen schuilt daar aanzienlijke geopolitieke druk achter. ‘Toenemend isolationisme in de VS is mogelijk het grootste risico, met een terugkeer van de handelsoorlog’, zegt hoofdeconoom Luc Aben. ‘Breder gezien wordt economie steeds vaker als geopolitiek instrument ingezet — bijvoorbeeld door China via zeldzame aardmetalen.’
Fiscale dominantie
Naast fragmentatie noemen veel asset managers fiscale dominantie, waarbij begrotingsproblemen van de overheid bepalend worden voor het monetaire beleid, als tweede structurele risicofactor. Hoge schulden beperken de ruimte voor begrotingsbeleid, terwijl de druk op investeringen in defensie, infrastructuur en energiesystemen toeneemt. Wisselingen in het leiderschap van centrale banken, zoals bij de Federal Reserve en de ECB, kunnen de kans op politieke invloed op monetair beleid vergroten.
Een plots verlies aan vertrouwen in staatsfinanciën kan volgens respondenten leiden tot scherpe rentebewegingen, vooral in landen met al hoge schuldratio’s. Fiscale instabiliteit wordt zo een geopolitiek risico op zichzelf.
Militaire escalatie
Hoewel de structurele risico’s domineren, blijft de kans op acute militaire escalatie bestaan. RBC BlueBay ziet twee potentiële brandhaarden die markten onverwacht kunnen raken.
‘Door de spanningen rond Taiwan en de aanhoudende steun aan Rusland blijven geopolitieke risico’s centraal staan’, zegt Kaspar Hense, senior portfolio manager bij RBC BlueBay. ‘Met een verzwakkende Russische economie en Europa dat dringend zijn defensiecapaciteit moet vergroten, lijken verdere investeringen in de defensiesector waarschijnlijk.’
Ook andere managers waarschuwen voor escalatie in Oekraïne of een misrekening in de Straat van Taiwan. Dat China zijn goudreserves uitbreidt, wordt door sommigen gezien als voorbereiding op mogelijke sancties.
Diversificatie als verdediging
Amundi omschrijft de huidige geopolitieke context als ‘gecontroleerde wanorde’. Dat dwingt asset managers hun strategieën aan te passen. Diversificatie over economische blokken, sectoren en beleggingscategorieën geldt daarbij als belangrijkste verdedigingsmiddel. Kansen worden gezien in India, Japan en Europese ondernemingen in defensie en energie.
Daarnaast winnen real assets, infrastructuur en grondstoffen aan belang als buffer tegen verstoringen in toeleveringsketens en fiscale onzekerheid. Ook goud en gerichte valutahedges maken deel uit van de positionering voor 2026.
Investment Officer Outlook Survey 2026
Dit artikel maakt deel uit van een reeks van vijf en is gebaseerd op een enquête die Investment Officer in november heeft verstuurd naar in Europa opererende assetmanagers. De bevindingen zijn opgesteld op basis van de schriftelijke antwoorden van strategen en beleggers van Aberdeen, Aegon Asset Management, Amundi, Blackrock, Capital Group, Cardano, Carmignac, Columbia Threadneedle Investments, Comgest, DWS, Fidelity International, Goldman Sachs Asset Management, Invesco, JP Morgan Asset Management, Legal & General Investment Management, M&G Investments, MFS Investment Management, Natixis Investment Managers, Northern Trust Asset Management, Nuveen, PGIM Fixed Income, Pictet Asset Management, RBC Bluebay, Robeco, Schroders, Triodos Investment Management, Van Lanschot Kempen en Vanguard. Tezamen beheren deze assetmanagers wereldwijd naar schatting 54.000 miljard dollar aan vermogen, ruim 40 procent van de markt.