Opinie

Ik kan mij niet herinneren dat ik dit ooit heb meegemaakt, maar veel economen kijken momenteel reikhalzend uit naar een recessie. Die zal in hun optiek een zegen zijn. Ons staat slechts een korte en beperkte teruggang van de bedrijvigheid te wachten, is de gedachte.

In 2022 daalden Amerikaanse aandelen met bijna 20 procent, het slechtste jaarlijkse rendement sinds de Great Financial Crisis van 2008. Dit heeft ertoe geleid dat veel beleggers geloven dat 2023 een beter jaar zal zijn, aangezien negatieve jaarlijkse rendementen vaak als zeldzaam worden beschouwd. Maar hoe nauwkeurig is deze perceptie? Om een ​​beter begrip te krijgen, neem ik een nadere kijk naar de historische gegevens.

Inflatie is in eerste plaats goed voor de winsten van bedrijven, maar op langere termijn is de relatie meer complex. In eerste instantie stijgen omzet  en winsten mee met de inflatie. Goed nieuws voor de aandelenmarkt, terwijl bij de kasstromen uit obligaties oplopende inflatie juist de grote vijand is.

De cao-lonen zijn in 2022 volgens het CBS met 3,2 procent gestegen. Dit was de hoogste stijging sinds 2008. Doordat de prijzen nog veel harder stegen resulteerde dit -volgens een cijferreeks die teruggaat tot 1973- in de grootste reële daling van cao-lonen ooit gemeten. Het leidde tot een storm aan emotionele reacties. Op de sociale media trokken economen en ‘wannabe-economen’ direct van leer.

“Het is een schande”, was de onderliggende teneur. “De lonen moeten en kunnen veel meer omhoog, bedrijven maken immers recordwinsten.”

De taak van de financiële sector als poortwachter voor de integriteit van het financiële stelsel is onhoudbaar en onbetaalbaar geworden. Buiten hoge kosten zijn er nog geen merkbare nadelige effecten voor de sector. Het leed ligt bij burgers die een fraudeurvinkje krijgen en ondernemers, kerken en goede doelen die worden geconfronteerd met een toeslag voor controle op witwassen en terrorismefinanciering. Uiteindelijk zal de sector zelf echter het kind van de rekening zijn. 

Sinds 1900 zijn er vier periodes geweest dat er op de westerse aandelenmarkten sprake was van een lange opgaande beweging die vijf tot vijfentwintig jaar aanhield, een zogenaamde supercyclus.

De eerste was na de Eerste Wereldoorlog, een periode die bekend werd als de ‘roaring twenties’. Eindelijk werden de vruchten geplukt van de tweede industriële revolutie, wellicht beter bekend als de technologische revolutie of de Belle Epoque.

De voorspellende waarde van terugkijken is beperkt, maar verdiept het inzicht en begin januari is het moment om dat te doen.

Met het verstrijken van 2022 omvat de reeks die ik vanaf de jaren ’80 bijhoud nu 101 jaar. Voor aandelen zijn voor de jaren vanaf 1980 herbelegging-indices gebruikt en voor eerdere jaren de performance van de index plus een dividendrendement. 

Banken hebben op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) een poortwachtersfunctie wat betreft het opsporen van criminele geldstromen. Daarvoor maken zij uiteraard kosten.

Vorige week werd mij gevraagd op BNR commentaar te geven op het nieuws dat banken deze kosten nu expliciet in rekening gaan brengen bij zakelijke klanten.

Lange en variabele vertragingen. Die term, gemunt door de beroemde Amerikaanse econoom Milton Friedman, is een term die je heel vaak uit de mond van centrale bankiers hoort, ook die van de Europese Centrale bank (ECB). Waarom is die term van belang? Een analyse.

Afgelopen jaar is er zo’n 15 biljoen euro verloren gegaan op de aandelenmarkt en 30 biljoen euro op de obligatieportefeuille. Neutrale portefeuilles hebben in veel gevallen een slechter rendement dan in 2008 en in veel gevallen één van de slechtste jaren ooit.